Σάββατο 10 Μαρτίου 2012

5 tips για την παρώθηση στη σχολική πράξη

Οι περισσότεροι παιδαγωγοί χρησιμοποιούν τη λέξη παρώθηση με την έννοια της παρακίνησης ή της ενθάρρυνσης ή της παρότρυνσης για να περιγράψουν τις μεθόδους, που μπορούν:

· Να υποκινήσουν μια συμπεριφορά.

· Να δώσουν κατεύθυνση και σκοπό σε μια συμπεριφορά.

· Να επιτρέπουν να μείνει σταθερή μια συμπεριφορά.

· Να οδηγήσουν στην υιοθέτηση μιας συμπεριφοράς.

Για να κατανοήσουμε την παρώθηση πρέπει να την συνεξετάσουμε με άλλες γενικές ιδέες, όπως είναι η ανάγκη για επιτυχία, η ανάγκη για συνεργασία, τα κίνητρα, οι συνήθειες και φυσικά, η περιέργεια. Κατά το σχεδιασμό της διδασκαλίας, είναι απαραίτητο να λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα, προκειμένου να παρωθηθούν οι μαθητές:

α)Να αφυπνίζεται το ενδιαφέρον των μαθητών.

β)Να συσχετίζεται η διδασκαλία με τις ανάγκες των μαθητών.

γ) Να εξασφαλίζεται μεγάλη πιθανότητα για επιτυχία των μαθητών.

δ)Να σχετίζεται η εσωτερική παρώθηση με τις εξωτερικές αμοιβές.

Οι βασικότερες θεωρητικές απόψεις, που ερμηνεύουν την παρώθηση είναι η συμπεριφοριστική, η γνωστική, η κοινωνιογνωστική, η ανθρωπιστική και η θεωρία της επιτυχίας. Ανάμεσά τους εντάσσεται η θεωρία S. Freud, καθώς και η θεωρία της γνωστικής διαφωνίας.

Δυστυχώς, δεν έχει εφευρεθεί κάποιος «μαγικός» τρόπος με τον οποίο μπορούμε να επιτύχουμε την παρώθηση στη σχολική πράξη. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες τεχνικές – στρατηγικές (tips) που αποδεδειγμένα δουλεύουν, όπως:

1. Ο πρώτος παράγοντας που πρέπει να γεμίζει με ενθουσιασμό τη σχολική τάξη είναι ο ίδιος ο δάσκαλος. Ο ενθουσιασμός του δασκάλου είναι ζωτικό στοιχείο της παρώθησης του μαθητή. Αν ο δάσκαλος αδιαφορεί ή βαριέται, αυτόματα η στάση αυτή μεταδίδεται και στο μαθητή. Ασφαλώς, είναι απόλυτα φυσιολογικό να συμβεί κάποια στιγμή. Ακριβώς τότε, μπορούμε να σκεφτούμε τι ήταν αυτό που μας παρακίνησε αρχικά να ασχοληθούμε με αυτό το επάγγελμα.

2. Η δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης, αγάπης, σεβασμού και αποδοχής στην τάξη μας, αν είναι δυνατόν σε όλη τη διάρκεια της ημέρας. Μια μοναδική ευκαιρία για να γίνει αυτό, είναι τα πρώτα 10 – 15 λεπτά της διδακτικής ημέρας, όταν μαζεύονται όλα τα παιδιά για την «Ώρα του Κύκλου» ή της «Παρεούλας» (προσωπικά, αυτό το εφαρμόζω καθημερινά στο ειδικό σχολείο όπου εργάζομαι), για να συζητήσουμε για τον καιρό, την ημερομηνία, αλλά και άλλες σκέψεις που βοηθούν πολύ στην εξάσκηση των κοινωνικών δεξιοτήτων.

3. Να έχουμε υψηλές, αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστικές προσδοκίες από τους μαθητές. Κι όταν λέμε «υψηλές» εννοούμε τόσο, ώστε να παρακινηθούν οι μαθητές να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους, αλλά όχι τόσο υψηλές ώστε να απογοητευθούν οι μαθητές προσπαθώντας και μη καταφέροντας ν’ ανταποκριθούν. Όλοι οι μαθητές έχουν την ανάγκη να πιστέψουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν.

4. Μπορούμε να εξηγούμε στους μαθητές μας γιατί η υπό επεξεργασία δεξιότητα είναι σημαντική. Όταν εξηγούμε καθαρά τους λόγους, και κυρίως όταν προσπαθούμε να συνδέουμε αυτό που διδάσκουμε με την εφαρμογή του στην καθημερινή (τρέχουσα και μετέπειτα) ζωή των παιδιών, τότε είναι πιο πιθανό τα παιδιά να έχουν κίνητρο να μάθουν. Για παράδειγμα, αν τους αρέσει η ζωγραφική ή τα παραμύθια, μπορούμε να δομήσουμε μαθηματικά προβλήματα σχετικά με την τιμή μπλοκ ζωγραφικής – μαρκαδόρων και βιβλίων με παραμύθια αντίστοιχα (διδάσκοντας την έννοια των χρημάτων – έννοια πρόσθεσης και πολλαπλασιασμού, κλπ.).

5. Σε χρονολογική ή/και νοητική ηλικία που αυτό είναι δυνατό, μπορούμε να ζητήσουμε από τους μαθητές μας να θέσουν οι ίδιοι στόχους, για διάστημα ορισμένο και με διακριτική καθοδήγηση από εμάς. Μπορούμε να κάνουμε αυτό το πείραμα στην τάξη, ρωτώντας τους μαθητές μας τι θα ήθελαν οι ίδιοι να μάθουν για ένα συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο ή θέμα και τι πιστεύουν ότι θα έπρεπε να κάνουν (π.χ. να ψάξουν) για να μάθουν σχετικά με αυτό. Είναι μια εναλλακτική προσέγγιση, με βάση την οποία υποστηρίζεται ότι όταν θέτουμε εμείς οι ίδιοι στόχους για τον εαυτό μας – και σχετικά με πράγματα που μας αρέσουν ή είμαστε καλοί σε αυτά – τότε είναι πολύ πιο πιθανό να καταφέρουμε να τους επιτύχουμε.

Σε όλες τις περιπτώσεις, είναι απαραίτητο να επιβραβεύουμε κάθε προσπάθεια, είτε αυτή οδηγεί σε κατάκτηση και επιτυχία είτε όχι. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνουμε την ενθάρρυνση του μαθητή και την πίστη στον εαυτό του, δύο βασικά σημεία που διευκολύνουν το διδακτικό μας έργο αλλά και την επίδοση του μαθητή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: